Okula yeni başlayan çocukların bu süreci sağlıklı bir şekilde geçirebilmeleri ve ders başarısı için okullar açılmadan yapılan sağlık kontrolleri büyük önem taşıyor. Bu sayede ailelerin fark edemeyeceği hastalıklar saptanabiliyor. Erişkin dönemde karşılaşılabilecek pek çok hastalık da bu dönemde yaptırılan sağlık kontrolleri sayesinde önlenebiliyor. Medikar Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uz. Dr. Yurdagül Mukul, sağlıklı bir okul dönemi için önerilerde bulundu.

1-Okul öncesi check up yaptırın

Genel sağlık kontrolünde kilo ve boy ölçümü yapılarak çocuğun büyümesi değerlendirilir. Ayrıntılı muayene ve tansiyon ölçümü yapılır. Tam kan sayımı, demir, B12, D vitamini, çinko düzeyi, tam idrar tahlili, kan kolesterol-lipid oranı, dışkıda parazit incelemesine bakılabilir. Ayrıca ailesel hikayeye göre açlık kan şekeri ve tiroit fonksiyon testleri değerlendirilebilir. Eksik aşılar varsa okul öncesi dönemde mutlaka yaptırılmalıdır. Çocuklardaki işitme kaybının çoğu okul çağından önce gelişir ve hem konuşma hem de dil gelişiminde aksaklıklara neden olur. Bu nedenle 4-5 yaşlarında ve okul çağında işitme fonksiyonunun değerlendirilmesi gerekir.

2-Görme kusurlarına karşı önlem alın

Okula başlamadan önce yapılacak göz taramaları ile çocukta görme tembelliği, şaşılık ya da yüksek derece kırma kusurları olup olmadığı saptanmalıdır. Kırma kusuru veya kayma sorunu olan çocuklarda gözlük veya ameliyatla müdahale gerekebilir. 9-10 yaşına kadar tedavi edilmeyen, kırma kusurları ve şaşılık sonucu gelişen göz tembelliği, ileri yaşlarda geri dönüşü olmayan sorunlara yol açabilir. Görme problemleri olan çocukların huzursuz, hırçın ve derslerinde başarısız olduğu da unutulmamalıdır.

3-Okula başlamada önce hijyen kurallarını öğretin

İlkokula ya da anaokuluna yeni başlayan çocuklar, el ve tuvalet temizliği konusunda zorluk yaşamaktadır. Bu nedenle idrar yolu enfeksiyonları başta olmak üzere üst solunum yoluna bağlı enfeksiyonları çok sık ortaya çıkmaktadır. Okula başlamadan önce el hijyeni ve tuvalet sonrası temizliğin çocuklara öğretilmesi önem kazanmaktadır.

4-Ağız ve diş bakımını yaptırın

Ağız ve diş bakımı, çocukların büyüme ve gelişimlerinde önemli rol oynamaktadır. Okul dönemindeki çocuklarda bu kontrollerin okullar açılmadan önce yapılması gerekir. Böylece okul sırasında dişlerle ilgili çıkabilecek problemlerin önüne geçilebilir ve diş hekiminin uygulaması gereken koruyucu işlemler için çocukların okuldan uzaklaşması gerekmez.

5-Evden çıkmadan kahvaltı etmesini sağlayın

Çocukların büyüme ve gelişmesinin hızlandığı, öğrenmenin daha kolay olduğu okul çağı döneminde beslenmenin önemi artmaktadır. Okul çağındaki çocuklara okula gitmeden önce mutlaka evde kahvaltı yaptırılmalıdır. Okul kantinlerinde satılan yiyeceklerin seçimi konusunda da aileler çocuklarını uyarmalı, çocuklar asitli içecek ve hazır meyve suları yerine, süt, ayran ve taze sıkılmış meyve sularını tercih etmelidir. Ayrıca evden çıkmadan beslenme çantaları hazırlanarak; ceviz, fıstık ve kuru meyve gibi besleyici gıdalarla ara öğün yapmaları sağlanmalıdır.

6-İyi bir uykunun okul başarısını artırdığını unutmayın

İyi uyku, çocukların derslerde başarılı olmasında sağlıklı beslenme kadar önemlidir. Birçok bilimsel çalışma uyku apnesinin, okul başarısında düşüşe ve davranışsal sorunlara yol açabileceğini göstermektedir. Bir çocuk hasta olmadığı zamanlarda horluyorsa, uykuda nefes almakta zorluk çekiyorsa, huzursuz bir uyku yaşıyorsa, geceleri terliyor ve altına kaçırıyorsa mutlaka bir uzmana başvurulmalıdır.

7-Çocuğun ne yaptığını anne ve baba mutlaka görmelidir

Günümüz teknolojisinde çocukların internet ve bilgisayardan uzak kalmaları mümkün değildir. Çocuklar bilgisayar aracılığıyla olmasa bile cep telefonları ve tabletler sayesinde internet ile tanışırlar. Bu renkli dünyayı keşfetmek ve bu dünyanın içinde vakit geçirmek isterler. İnternet ve bilgisayara olan ihtiyacın şekli ve şiddetti çocuğun yaşına göre değişim gösterir. Bu durumda değişmemesi gereken yek faktör çocukların internet kullanımında anne ve babanın denetimli kullanımı, çocuğun sosyal, duygusal, bilişsel gelişimi için yararlıdır. Ayrıca çocuğun bilgisayarı çok iyi kullanıyor olması çocuğun zeki olduğunu göstermez. 4 yaş öncesindeki çocuklara bilgisayar ve internet kullandırılması, gelişim dönemlerine ait bu özellikleri engeller. 5 ile 8 yaş arasındaki çocuklar için internet kullanımı haftada en fazla 3 gün, 1 saat olmalıdır. Bu dönemde çocuk bilgisayar kullanırken anne ve babasının yanında olması yeterlidir. Çocuğun ne yaptığını anne ve baba mutlaka görmelidir. 8 yaş üstü çocuklar için haftanın kaç günü, kaç saat bilgisayarı kullanması gerektiğinin çocukla birlikte planlanması, çocuğun iç denetim ve kontrol duygusunu oluşturur. Dikkat edilmesi gereken nokta;anne ve babanın çocuklarına internetten farklı, ilgi çekebilecek seçenekler sunmasıdır. Yaşı büyük çocuklar bilgisayar ve interneti ailelerinden uzaklaşma aracı olarak kullanmaya başlıyor ise, bu durum aile içi iletişimde ciddi sorunlar olduğunun işaretidir.