KARABÜK’ün Eskipazar ilçesindeki Karadeniz’in Zeugması olarak bilinen Hadrianopolis Antik Kenti’ndeki kazılarda, milattan sonra 4’üncü yüzyıla ait saray kalıntısı gün yüzüne çıkarıldı.
İlçeye bağlı Budaklar köyünde Geç Kalkolitik, Roma ve Erken Bizans dönemlerinde yerleşim yeri olarak kullanılan Hadrianopolis Antik Kenti’nde, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın Geleceğe Miras Projesi kapsamında yürütülen kazılarda yeni buluntular gün yüzüne çıktı. Karabük Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ersin Çelikbaş başkanlığındaki ekip, İç Kale olarak adlandırılan bölgede yaptıkları çalışmalarda literatürde yer almayan motiflere sahip 4. yüzyıla ait mozaikler ile bir saray kompleksinin kabul salonunu ortaya çıkardı.
Kazı Başkanı Doç. Dr. Ersin Çelikbaş, 2025 yılı kazı çalışmalarının tamamlandığını belirterek şunları söyledi:
“Bu yıl çalışmalarımızı İç Kale’nin ön kısmına yoğunlaştırdık. Burada geniş bir alanı kaplayan tek odalı bir bölüm ortaya çıktı ve zeminin tamamen mozaikle kaplı olduğunu tespit ettik.”
Saray kalıntısı tespit edildi
Çelikbaş, mozaikli yapının bir kabul salonu olduğunun anlaşıldığını belirterek, “Bu salonun Hadrianopolis’te bugüne kadar bilinmeyen bir saray yapısına ait olduğunu söyleyebiliriz. Hem Karadeniz Bölgesi hem de Anadolu arkeolojisi için bu tespit son derece heyecan verici” dedi.
“Literatürde olmayan motifler var”
Ortaya çıkarılan mozaiklerin önemli sanat özellikleri taşıdığını vurgulayan Çelikbaş, şöyle devam etti:“Mozaik süslemelerde literatürde bulunmayan bazı motifler yer alıyor. Hem stratigrafik hem de stilistik değerlendirmeler mozaiklerin M.S. 4. yüzyıla ait olduğunu gösteriyor.”
2026 yılında sarayın diğer bölümlerinde kazıların sürdürüleceğini aktardı.
Tavus kuşu sahnesi dikkat çekiyor
Mozaiklerde ağırlıklı olarak geometrik desenlerin yer aldığını belirten Çelikbaş, özellikle merkeze işlenen iki tavus kuşu sahnesinin dikkat çektiğini söyledi:“İki tavus kuşu antitetik duruşla, ortalarındaki su kabından su içer şekilde betimlenmiş. Mozaiğin yaklaşık yüzde 80’i sağlam durumda. Bölge için mozaik repertuarını genişletecek nitelikte benzersiz buluntular.”
“Mozaikler halı deseni gibi işlenmiş”
Kazı ekibi, çalışmalarda dalgalı kurdele motifi, 8 kollu yıldız, Süleyman düğümü ve çeşitli geometrik süslemeler tespit etti. Çelikbaş, mozaiklerin işçiliğine ilişkin:“Gerçekten adeta bir halı deseni gibi, son derece özenli bir kompozisyonla işlenmişler. Renkleri ve canlılıkları hâlâ korunuyor.”
Mozaiklerde ayrıca bir insan figürünün bulunduğunu ancak büyük kısmının tahrip olduğu için mitolojik ya da dini bir temayı mı temsil ettiği konusunda net bir yargıya varılamadığını belirtti.
“Anadolu arkeolojisi için çok önemli”
Çelikbaş, Hadrianopolis’te ortaya çıkarılan alanın taşıdığı önemi şu sözlerle vurguladı:“Anadolu arkeolojisinde daha önce görülmemiş bir motif ilk kez burada tespit edildi. Bu açıdan buluntu gerçekten çok özel.”
Alan, mozaiklerin korunması için geçici örtüyle kapatıldıktan sonra yıl sonuna kadar ziyarete açılacak.
